പ്രാചീന ഭാരതത്തിലെ സംസ്കൃത പണ്ഡിതന്മാർ

പ്രാചീന ഭാരതത്തിലെ സംസ്കൃത പണ്ഡിതന്മാർ

1. വാല്മീകി

ആദികാവ്യമായ 'രാമായണം' രചിച്ചത് വാല്മീകിയാണ്. വാല്മീകിയുടെ പഴയ പേര് രത്നാകരൻ എന്നായിരുന്നു. കാട്ടാളനായിരുന്ന ഇദ്ദേഹം മനംമാറ്റത്തെത്തുടർന്ന് താപസനായി, ദീർഘകാലതപസ്സുമൂലം അദ്ദേഹത്തിനുചുറ്റും ചിതൽപ്പുറ്റ് അഥവാ വല്മീകം രൂപംകൊണ്ടു. അങ്ങനെ വാല്മീകിയെന്ന പേരുലഭിച്ചു. രാമായണം എന്നതിന് രാമന്റെ യാത്ര എന്നാണർഥം. ഭാരതത്തിന്റെ ചരിത്രത്തിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ സ്വാധീനം ചെലുത്തിയ കൃതിയാണ് രാമായണം. നാരദനാണ് രാമായണം എഴുതുവാനുള്ള നിർദേശം വാല്മീകിയ്ക്ക് നൽകിയതെന്ന് രാമായണത്തിന്റെ ആദ്യ ഭാഗത്തിൽ തന്നെ പറയുന്നുണ്ട്. നാരദനാണ് രാമകഥ വാല്മീകിയ്ക്ക് പറഞ്ഞുകൊടുത്തത്. ഭാരതത്തിലെ എല്ലാ ഭാഷകളിലും അത് പ്രചരിച്ചു.  വാല്മീകിയുടെ മാതാപിതാക്കളെക്കുറിച്ചോ ജനനസ്ഥലം സംബന്ധിച്ചോ വ്യക്തമായ യാതൊരറിവും ഇന്ന് നമുക്കില്ല. ആദ്യകാലത്ത് ഉത്തരഭാരതത്തിൽ ഗംഗ, തമസാ - സരയൂ നദീതീരങ്ങളിലായി കഴിഞ്ഞെന്നും പിന്നീട് സന്യാസജീവിതത്തിൽ തമസാ തീരത്തായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആശ്രമമെന്നും കരുതപ്പെടുന്നു. 

2. വ്യാസൻ

മഹാഭാരതത്തിന്റെ രചയിതാവായും സ്മൃതികാരനായും ആദരിക്കപ്പെടുന്ന പ്രാചീന ഭാരതീയ മഹർഷിയാണ് കൃഷ്ണദ്വൈപായനൻ അഥവാ വേദവ്യാസൻ എന്നറിയപ്പെടുന്ന വ്യാസമഹർഷി. ഹൈന്ദവ വേദങ്ങൾ ക്രോഡീകരിച്ചത് വ്യാസനാണെന്നു വിശ്വസിച്ചുപോരുന്നതിനാലാണ് അദ്ദേഹത്തിന് വേദവ്യാസൻ എന്ന പേരു സിദ്ധിച്ചത്. പുരാണകഥാപാത്രങ്ങളിൽ പ്രമുഖനായ ഇദ്ദേഹം പരാശരമഹർഷിക്ക് സത്യവതിയിൽ ജനിച്ച പുത്രനാണ്. ശന്തനുരാജാവിന് സത്യവതിയിൽ ജനിച്ച വിചിത്രവീര്യന്റെ പത്നിമാരായ അംബികയെയും അംബാലികയെയും സ്വീകരിച്ചു. അവരിൽ വ്യാസന് ജനിച്ച പുത്രന്മാരാണ് ധൃതരാഷ്ട്രരും പാണ്ഡുവും. ഇവരുടെ പുത്രന്മാരാണ് കൗരവരും പാണ്ഡവരും. ഈ സഹോദരപുത്രന്മാർ തമ്മിലുള്ള യുദ്ധമാണ് മഹാഭാരതം എന്ന ഇതിഹാസകഥയുടെ അടിസ്ഥാനം. മഹാഭാരതത്തിന്റെ ഭാഗമായി വ്യാസമഹർഷി രചിച്ച 'ഭഗവത്ഗീത' അമൂല്യവും മനോഹരവുമായ ദാർശനിക കൃതികളിലൊന്നാണ്. ബ്രഹ്മസൂത്രവും പതിനെട്ട് പുരാണങ്ങളും അദ്ദേഹത്തിന്റെ കൃതികളായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ആദ്യത്തെ വൈയാകരണന്മാരിൽ ഒരാളുകൂടിയായി വ്യാസൻ ഗണിക്കപ്പെടുന്നു.

3. ചാണക്യൻ 

രാജ്യതന്ത്രജ്ഞൻ, ചിന്തകൻ, പുരാതന രാഷ്ട്രമീമാംസാ പ്രബന്ധമായ 'അർത്ഥശാസ്ത്ര'ത്തിന്റെ രചയിതാവ് എന്നീ നിലകളിൽ പ്രശസ്തനായ ചാണക്യൻ (കൗടില്യൻ, വിഷ്ണുഗുപ്തൻ എന്നും വിളിക്കാറുണ്ട്) തക്ഷശിലയിലെ ഒരു സാധാരണ ബ്രാഹ്മണകുടുംബത്തിൽ ജനിച്ചു. 'അർത്ഥശാസ്ത്രം' ഗ്രന്ഥകർത്താവിന്റെ കാലം വരെ അർത്ഥത്തെ (ധനതത്ത്വശാസ്ത്രം, ഭൗതിക ജീവിത വിജയം) ക്കുറിച്ച് ഇന്ത്യയിൽ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതിന്റെയെല്ലാം ഒരു സമാഹാരമാണ്. ഇദ്ദേഹം തക്ഷശിലയിൽ വിദ്യാഭ്യാസം നേടി. വൈദ്യശാസ്ത്രത്തെയും വാനശാസ്ത്രത്തെയും കുറിച്ച് ഇദ്ദേഹത്തിനറിയാമായിരുന്നു. സൊറാസ്ട്രിയൻ മതക്കാർ ഇന്ത്യയിലേക്കുകൊണ്ടുവന്ന ഗ്രീക്ക്, പേർഷ്യൻ വിജ്ഞാനത്തിന്റെ ചില ഘടകങ്ങളെക്കുറിച്ചും ജ്ഞാനമുണ്ടായിരുന്നു. പ്രഥമ മൗര്യ ചക്രവർത്തിയായ ചന്ദ്രഗുപ്തന്റെ ഉപദേഷ്ടാവും സഹായിയും ആയിരുന്നു. പാടലീപുത്രത്തിലെ ശക്തമായ നന്ദരാജവംശത്തെ നിഷ്കാസനം ചെയ്യുന്നതിന് കാരണക്കാരൻ ചാണക്യനായിരുന്നു. കുടിലതന്ത്രജ്ഞനെങ്കിലും ഭദ്രമായ രാഷ്ട്രീയ വിവേകവും മനുഷ്യസ്വഭാവത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഉൾക്കാഴ്ചയും ഇദ്ദേഹത്തിനുണ്ടായിരുന്നു.

4. കാളിദാസൻ

ചന്ദ്രഗുപ്ത വിക്രമാദിത്യന്റെ രാജകൊട്ടാരത്തിലെ നവരത്നങ്ങളിൽ ഒരാളായിരുന്നു കാളിദാസൻ എന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ലോകപ്രശസ്തിനേടിയ ഭാരതീയ കവിയും നാടകകൃത്തുമായ ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ യഥാർഥ നാമധേയം, ജന്മസ്ഥലം, ജീവിതകാലം എന്നിവ സംബന്ധിച്ച് തെളിവുകൾ ഇല്ല. ഉജ്ജയിനിയിൽ ഇദ്ദേഹം ജീവിച്ചിരുന്നതായി കരുതപ്പെടുന്നു. കാളിദാസന്റെ സ്മരണ നിലനിർത്താനായി ഇപ്പോൾ അവിടെ വർഷംതോറും 'കാളിദാസസമാരോഹ്' നടത്തിവരുന്നു. ഋതുസംഹാരം, മേഘദൂതം, കുമാരസംഭവം, രഘുവംശം എന്നീ കാവ്യങ്ങളും വിക്രമോർവശീയം, മാളവികാഗ്നിമിത്രം, അഭിജ്ഞാനശാകുന്തളം എന്നീ നാടകങ്ങളും ആണ് കാളിദാസന്റെ മുഖ്യകൃതികൾ. അഭിജ്ഞാനശാകുന്തളമാണ് കാളിദാസനെ വിശ്വവിഖ്യാതനാക്കിയത്. ഈ കൃതി അനേകം ഭാഷകളിലേക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഭൂമിയും സ്വർഗവും സംയോജിക്കുന്ന മഹാകാവ്യം എന്നാണ് ജർമ്മൻ നിരൂപകനായ ഗോയ്‌ഥെ ശകുന്തളത്തെ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. 'മേഘസന്ദേശം' പ്രണയവും പ്രണയവിരഹവും ലളിതമായി വിവരിക്കുന്ന ഒരു ലഘുകാവ്യമാണ്. 'കുമാരസംഭവം' 17 സർഗങ്ങളുള്ള ഒരു ദീർഘകാവ്യമാണ്. 'രഘുവംശ'ത്തിൽ എല്ലാ സൂര്യവംശരാജാക്കന്മാരുടെയും ജീവിതവും ഭരണവും വിവരിക്കുന്നു. പുരൂവരസിന്റേയും ഉർവ്വശിയുടെയും പ്രേമബന്ധം നാടകീയമായി അവതരിപ്പിക്കുന്നു 'വിക്രമോർവശീയം'.

5. അശ്വഘോഷൻ

വാല്മീകിക്ക് ശേഷമുള്ള പുരാതന സംസ്കൃതകവികളിൽ പ്രമുഖനാണ് അശ്വഘോഷൻ. കുശാന രാജാവായിരുന്ന കനിഷ്കൻ ഒന്നാമന്റെ രാജ്യസഭയിലെ അംഗമായിരുന്ന അശ്വഘോഷൻ ബുദ്ധമത വിശ്വാസിയായിരുന്നു. കാളിദാസന് മുൻപ്, എ.ഡി 80 - 150 കാലഘട്ടത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്നു എന്ന് കരുതുന്ന അദ്ദേഹത്തെ സംസ്കൃതത്തിലെ ആദ്യ നാടകകൃത്ത് എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കാറുണ്ട്. അയോധ്യയിലാണ് അശ്വഘോഷൻ ജനിച്ചതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. പാർശ്വൻ എന്ന ബുദ്ധ സന്യാസിയുടെ സ്വാധീനം മൂലമാണ് അശ്വഘോഷൻ ബുദ്ധമതം സ്വീകരിച്ചത്. അശ്വഘോഷൻ വാരാണസിയിൽ ആയിരിക്കുന്ന സമയത്ത് കനിഷ്കൻ അവിടം ആക്രമിച്ചു. കനിഷ്കൻ ആവശ്യപ്പെട്ട സ്വർണത്തിന് പകരമായി അവിടത്തെ രാജാവ്, ബുദ്ധൻ ഭിക്ഷ യാചിക്കാൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു എന്നു കരുതുന്ന പാത്രവും മഹാപണ്ഡിതനായ അശ്വഘോഷനെയുമാണ് നൽകിയതത്രേ! കനിഷ്കന്റെ ആസ്ഥാനകവിയായി മാറിയ അശ്വഘോഷൻ 'സുന്ദരനന്ദൻ' എന്നൊരു കാവ്യവും എഴുതിയതായി കരുതുന്നു. ബുദ്ധചരിതം ആണ് അശ്വഘോഷന്റെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ കാവ്യം. ശാരീപുത്ര പ്രകരണം, വജ്രസൂചി എന്നിവയാണ് മറ്റ് സംസ്കൃത രചനകൾ.

6. ആര്യഭട്ടൻ

ലോകപ്രസിദ്ധനായ ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞനായിരുന്നു ആര്യഭട്ടൻ. അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിലാണ് അദ്ദേഹം ജീവിച്ചിരുന്നത്. 'ആര്യഭടീയം' എന്ന കൃതിയുടെ രചയിതാവാണ് അദ്ദേഹം. ജ്യോതിശാസ്ത്രത്തിന്റെയും, ഗണിത ശാസ്ത്രത്തിന്റെയും ഒരു പുതിയശാഖ അനാവരണം ചെയ്ത കൃതിയാണ് ആര്യഭടീയം. കുസുമപുരത്തുവച്ചാണ് ആ കൃതി രചിച്ചതെന്നാണ് വിശ്വസിക്കുന്നത്. പുരാതന ഭാരതത്തിലെ വിദ്യാപീഠങ്ങളിലൊന്നായ 'നളന്ദ' സ്ഥിതിചെയ്തിരുന്നത് ആ നഗരത്തിലായിരുന്നു. നളന്ദയിലെ പ്രധാന അദ്ധ്യാപകൻ ആര്യഭട്ടൻ ആയിരുന്നു എന്ന് ചരിത്രകാരന്മാർ വിശ്വസിക്കുന്നു. എ.ഡി 476ൽ അശ്മകം എന്ന സ്ഥലത്താണ് ആര്യഭട്ടൻ ജനിച്ചത്. കേരളത്തിൽ കൊടുങ്ങലൂരിന് അടുത്താണ് ഈ സ്ഥലം എന്നാണ് വിശ്വാസം. ഗണിതശാസ്ത്രത്തിൽ തത്പരനായിരുന്ന അദ്ദേഹം കുസുമപുരത്തെത്തി. അവിടെത്തന്നെ നടത്തിയ ഗവേഷണങ്ങളെത്തുടർന്ന് ഗണിത ശാസ്ത്രരംഗത്ത് ഒരു അതുല്യപ്രതിഭയായി മാറി. പൈയുടെ ഏകദേശ മൂല്യവും അദ്ദേഹം കണ്ടെത്തി.

7. വാഗ്ഭടൻ

വാഗ്ഭടൻ എ.ഡി ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ജീവിച്ചിരുന്നു എന്നാണ് പല ഗവേഷകരും കണക്കാക്കുന്നത്. പതിമൂന്നാം ശതകത്തിൽ ജീവിച്ച വാഗ്ഭടാചാര്യൻ എന്നു പേരുള്ള ഒരാൾ രസതന്ത്രത്തിലെ 'രസരത്നസമുച്ചയം' എന്ന കൃതി രചിച്ചിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹം തന്നെയാണ് അഷ്ടാംഗഹൃദയവും അഷ്ടാംഗസംഗ്രഹവും എഴുതിയത് എന്നും ചിലർ വാദിക്കുന്നു. ബുദ്ധഭിക്ഷുവായിരുന്ന വാഗ്ഭടാചാര്യൻ ഭാരതത്തിൽ എല്ലായിടത്തും ചുറ്റിസഞ്ചരിച്ചിരുന്നു. അക്കൂട്ടത്തിൽ അദ്ദേഹം കേരളത്തിലും വന്നുവെന്നാണ് കരുതപ്പെടുന്നത്. കേരളത്തിലെത്തിയ അദ്ദേഹം കുറേക്കാലം ആലപ്പുഴയിലെ തിരുവിഴയിലുള്ള ബുദ്ധവിഹാരത്തിൽ കഴിഞ്ഞുവെന്നും അക്കാലത്താണ് അഷ്ടാംഗഹൃദയം രചിച്ചതെന്നും ഐതിഹ്യമുണ്ട്. ആയുർവേദത്തിലെ ത്രിമൂർത്തികൾ എന്നറിയപ്പെടുന്നവരാണ് ചരകൻ, സുശ്രുതൻ, വാഗ്ഭടൻ എന്നിവർ. വാഗ്ഭടകോശം, വാഗ്ഭടാലങ്കാരം, ശൃംഗാരതിലകം, ലഘുജാതകം തുടങ്ങിയവയും അദ്ദേഹത്തിന്റേതാണ് എന്ന് ചിലർ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു.

8. പാണിനി

പാണിനിയുടെ ജീവിതകാലം സംബന്ധിച്ച് കൃത്യമായ വിവരങ്ങൾ ലഭ്യമല്ല. ബി.സി.700 നും 600 നും മധ്യേ അദ്ദേഹം ജീവിച്ചിരുന്നു എന്നാണ് ഭൂരിഭാഗം ഗവേഷകരും അംഗീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്. എ.ഡി.ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിനോടടുത്താണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതകാലം എന്ന് മറ്റു ചിലർ വാദിക്കുന്നു. സലാതുരം ആണ് പാണിനിയുടെ ജന്മദേശമായി അറിയപ്പെടുന്നത്. ബാല്യത്തിൽ, പഠിക്കാൻ വളരെ മോശമായിരുന്നു പാണിനി. അതിനാൽ മറ്റു കുട്ടികൾ എന്നും കളിയാക്കും. പരിഹാസം സഹിക്കവയ്യാതെ ഒരിക്കൽ പാണിനി ശിവനെ തപസ്സു ചെയ്തു. പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട ശിവൻ തന്റെ കടുന്തുടിയിൽ 14 തവണ കൊട്ടിയത്രേ. ആ ശബ്ദം അക്ഷരമാലയിലെ 14 സൂത്രങ്ങളായാണ് പാണിനിക്ക് തോന്നിയത്. ഇവ 'മേഹശ്വര' സൂത്രങ്ങളായി അറിയപ്പെട്ടു. അങ്ങനെ പാണിനി വിദ്യാസമ്പന്നനായി. പാണിനിയെക്കുറിച്ചുള്ള പ്രശസ്തമായ ഒരു ഐതിഹ്യമാണിത്. പാണിനി രചിച്ച സംസ്കൃത ഭാഷയിലെ വ്യാകരണഗ്രന്ഥമാണ് പാണിനീയം. ആകെ എട്ട് അദ്ധ്യായങ്ങളുള്ളതിനാൽ 'അഷ്ടാധ്യായി' എന്നും ഇതറിയപ്പെടുന്നു. ആഹികൻ, ദാക്ഷീപുത്രൻ, ശാലങ്കി, പാണിനൻ തുടങ്ങിയ പേരുകളിലും പാണിനി അറിയപ്പെടുന്നു.

9. ബാണഭട്ടൻ

കന്യാകുബ്ജം എന്ന് മുൻപ് അറിയപ്പെട്ട ഇന്നത്തെ കനൗജിലെ രാജാവായിരുന്ന ഹർഷവർദ്ധനന്റെ ആസ്ഥാന കവിയായിരുന്നു ബാണൻ എന്ന ബാണഭട്ടൻ. ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിലാണ് അദ്ദേഹം ജീവിച്ചിരുന്നത് എന്ന് കരുതുന്നു. ഹർഷവർദ്ധനനെക്കുറിച്ച് രചിച്ച 'ഹർഷചരിതം', ലോകത്തിലെ തന്നെ ആദ്യ നോവലുകളിൽ ഒന്നായികരുതുന്ന 'കാദംബരി' എന്നിവയാണ് ബാണന്റെ പ്രശസ്ത കൃതികൾ. ഇവയിൽ നിന്നാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതത്തെക്കുറിച്ച് നമുക്ക് അറിവ് ലഭിക്കുന്നത്. ചെറുപ്പത്തിലേ സംസ്കൃതത്തിൽ അപാര പാണ്ഡിത്യം നേടിയ ബാണഭട്ടൻ വിദ്യാഭ്യാസത്തിനു ശേഷം നാടു കാണാൻ ഇറങ്ങി. പല നാട്ടിലും കറങ്ങി അനുഭവസമ്പത്ത് നേടി അവസാനം സ്വന്തം നാട്ടിൽ തിരിച്ചെത്തിയ അദ്ദേഹം ഈ കാലയളവിനുള്ളിൽ കവി എന്ന നിലയിൽ പ്രശസ്തനായി. ബാണനെക്കുറിച്ച് അറിഞ്ഞ ഹർഷവർദ്ധനൻ അദ്ദേഹത്തെ തന്റെ സദസ്സിലെ പ്രമുഖനാക്കി. ചണ്ഡികാശതകം, പർവതീപരിണയം തുടങ്ങിയവയാണ് ബാണന്റേതെന്നു കരുതുന്ന മറ്റ് പ്രധാന കൃതികൾ.

10. ചരകൻ

പുരാതനകാലത്ത് ഇന്ത്യയിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ആയുർവേദ ആചാര്യനായിരുന്നു ചരകൻ. എ.ഡി.ഒന്നാം ശതകത്തിലാണ് അദ്ദേഹം ജീവിച്ചിരുന്നത് എന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. അതിന് മുമ്പാണ് എന്നും പറയപ്പെടുന്നു. കനിഷ്കന്റെ കാലത്ത് കൊട്ടരം വൈദ്യനായിരുന്ന ചരകനെപ്പറ്റി ബുദ്ധമത ഗ്രന്ഥമായ 'ത്രിപീടക'യിൽ പറയുന്നു. ചരകസംഹിതയുടെ രചയിതാവാണ് അദ്ദേഹം. അതിൽ ശരീരചികിത്സയ്ക്കാണ് പ്രാധാന്യം നൽകിയിരിക്കുന്നത്. ചരകന് ശേഷം എ.ഡി ഒൻപതാം ശതകത്തിൽ ദൃഢബലൻ എന്ന കാശ്മീരി ഭിഷഗ്വരൻ സംഹിത വീണ്ടും 'അഗ്നിവേശതന്ത്രം' എന്ന പേരിൽ പരിഷ്കരിച്ചു. വൈദ്യവും ശാസ്ത്രവും എങ്ങനെ ഉണ്ടായി, എന്ന കഥ തൊട്ടാണ് ചരകസംഹിത തുടങ്ങുന്നത്.

11. നാഗാർജ്ജുനൻ

പുരാതനഭാരതത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന തത്വചിന്തകനായിരുന്ന നാഗാർജ്ജുനൻ 'ആൽക്കെമിസ്റ്റ്' ആയിരുന്നു. അദ്ദേഹം രചിച്ച ഗ്രന്ഥമാണ് 'രസരത്നാകര'! വെള്ളി, സ്വർണ്ണം, തുടങ്ങിയ ലോഹങ്ങളുടെ ശുദ്ധീകരണത്തെക്കുറിച്ച് ഇതിൽ പറയുന്നുണ്ട്. വൈദ്യശാസ്ത്രവിദഗ്ധൻ കൂടിയായ അദ്ദേഹം മറ്റു ലോഹങ്ങളെ സ്വർണമാക്കാനുള്ള പരീക്ഷണങ്ങളും നടത്തിയിരുന്നു.

12. ഭരദ്വാജ്

യന്ത്രങ്ങളുടെ പ്രവർത്തനത്തെക്കുറിച്ച് ശാസ്ത്രീയമായി വിശദീകരിക്കുന്ന ഒരു പുരാതന ഭാരതീയ ഗ്രന്ഥമുണ്ട്. അതാണ് യന്ത്രസർവസ്വം. ഭരദ്വാജ മഹർഷിയാണ് ഈ സംസ്കൃതഗ്രന്ഥം ബി.സി നാലാം നൂറ്റാണ്ടിൽ രചിച്ചതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. യന്ത്രങ്ങളെക്കുറിച്ച് സകല വിവരങ്ങളും എന്നാണ് യന്ത്രസർവസ്വം എന്നതിന്റെ അർഥം. വിമാനങ്ങളുടെ നിർമാണം, പ്രവർത്തനം എന്നിവയൊക്കെ വിശദീകരിക്കുന്ന 'വൈമാനിക പ്രകരണം' എന്നൊരു അധ്യായവും ഈ ഗ്രന്ഥത്തിലുണ്ട്.

13. പതഞ്‌ജലി

രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഭാരതത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ഒരു മുനിയാണ് പതഞ്ജലി. സ്വാസ്ഥ്യം നൽകുന്ന ഒരു ശാസ്‌ത്രീയ ആരോഗ്യപരിശീലന മാർഗമായി യോഗയെ ആദ്യമായി ലോകത്തിനു മുന്നിൽ അവതരിപ്പിച്ചത് പതഞ്‌ജലി മുനിയാണ്‌. കലുഷിതമായ മനസ്സിനെ ശാന്തമാക്കി ശരീരക്ഷേമത്തിന്‌ യോഗയെ ഉപയോഗിക്കാനുള്ള മാർഗ്ഗം ആവിഷ്‌ക്കരിച്ചത് പതഞ്‌ജലിയാണ്.

14. കണാദൻ

പുരാതനഭാരതത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ശാസ്ത്രജ്ഞനായിരുന്നു കണാദ മുനി. ഈ പ്രപഞ്ചത്തിലെ എല്ലാം നിർമിച്ചിട്ടുള്ളത് അതിസൂക്ഷ്മകണങ്ങൾ കൊണ്ടാണെന്ന ആശയം ആദ്യമായി മുന്നോട്ടുവച്ചത് കണാദ മുനിയാണ്. അതും ബി.സി ആറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ! ദ്രവ്യത്തെ വിഭജിച്ചുകൊണ്ടേയിരുന്നാൽ ഒടുവിൽ വിഭജിക്കാൻ കഴിയാത്ത ഒരു ഘട്ടമെത്തുമെന്നും അതാണ് പരമാണു എന്നും കണാദൻ രചിച്ച 'അണുസൂത്ര'ത്തിൽ പറയുന്നു. പുരാതന ഭാരതത്തിലെ വിശ്വാസമനുസരിച്ച് മണ്ണ്, വായു, ജലം, അഗ്നി, ആകാശം എന്നീ പഞ്ചഭൂതങ്ങൾ കൊണ്ട് നിർമ്മിച്ചതാണ് പ്രപഞ്ചം.

15. കപിലൻ

ഭാരതീയ യുക്തിവാദ ദർശനങ്ങളുടെ പിതാവ് എന്നറിയപ്പെടുന്നു. സാംഖ്യദർശനസൂത്രങ്ങളുടെ രചയിതാവായ കപില മഹർഷിയുടെ ജീവിതകാലത്തെ പറ്റി കൃത്യമായ വിവരങ്ങൾ ലഭ്യമല്ല. ഹിന്ദുമത വിശ്വാസികൾ കപിലനെ വിഷ്ണുവിന്റെ അംശാവതാരമായിട്ടാണ് കാണുന്നത്. 

16. ധന്വന്തരി

ഹൈന്ദവ വിശ്വാസപ്രകാരം ധന്വന്തരി മഹർഷി, വിഷ്ണു ഭഗവാന്റെ അവതാരവും ദേവന്മാരുടെ വൈദ്യനും ആയിരുന്നു. ആയുർവേദത്തിൻ്റെ ഉറവിടമായും അദ്ദേഹത്തെ കണക്കാക്കുന്നു. സമുദ്രമഥനത്തിൻ്റെ അവസാനം അമൃതുമായി പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട അദ്ദേഹം, ആയുർവേദം മനുഷ്യരാശിക്കു നൽകി.

17. വരാഹമിഹിരൻ

ഗണിതത്തിലും ജ്യോതിശാസ്ത്രത്തിലും ജ്യോതിഷത്തിലും അസാധാരണമായ പാണ്ഡിത്യം നേടുകയും ആധികാരിക ഗ്രന്ഥങ്ങൾ രചിക്കുകയും ചെയ്ത ആചാര്യനായിരുന്നു വരാഹമിഹിരൻ. എ.ഡി ആറാം നൂറ്റാണ്ടിലാണ് അദ്ദേഹം ജീവിച്ചിരുന്നതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. കാളിദാസനും വരാഹമിഹിരനും ഒരേ കാലത്ത് ജീവിച്ചിരുന്നവരാണെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. ഉജ്ജയിനിക്കടുത്തുള്ള അവന്തി ഗ്രാമത്തിലായിരുന്നു വരാഹമിഹിരന്റെ ജനനം. ആദിത്യദാസൻ എന്നായിരുന്നു അച്ഛന്റെ പേര്. അദ്ദേഹത്തിൽ നിന്നാണ് താൻ വിദ്യകൾ അഭ്യസിച്ചതെന്ന് വരാഹമിഹിരൻ തന്റെ ഗ്രന്ഥത്തിൽ പറയുന്നുണ്ട്. ഗണിതത്തേക്കാളധികം ജ്യോതിഷത്തിലാണ് വരാഹമിഹിരൻ താത്പര്യം കാണിച്ചിരുന്നത്. ജ്യോതിഷത്തിൽ അവഗാഹം നേടിയ വരാഹമിഹിരൻ അതിന്റെ സാരാംശങ്ങൾ ശേഖരിച്ച് സാധാരണക്കാർക്കായി ലളിതമായ വിധത്തിൽ അവതരിപ്പിച്ചു. അദ്ദേഹം അങ്ങനെ രചിച്ച ഗ്രന്ഥങ്ങളാണ് പഞ്ചസിദ്ധാന്തിക, ബൃഹൽസംഹിത, മഹായാത്ര, വിവാഹപടലം, ലഘുജാതകം, ബൃഹജ്ജാതകം മുതലായവ.

18. സുശ്രുതൻ

പുരാതനകാലത്തെ ശസ്ത്രക്രിയാ വിദഗ്ദ്ധനായിരുന്നു സുശ്രുതൻ. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതകാലത്തെക്കുറിച്ച് വിവരങ്ങൾ കുറവാണ്. ചരകന് ശേഷമാണ് ജീവിച്ചിരുന്നത് എന്ന് വിശ്വസിക്കുന്നു. വിശ്വാമിത്ര മഹർഷിയുടെ പുത്രനായിരുന്നു എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. ധന്വന്തരിയുടെ ശിഷ്യനുമായിരുന്നു. ലോകത്തിലെ ആദ്യത്തെ ശസ്ത്രക്രിയാ ഗ്രന്ഥമായ 'സുശ്രുതസംഹിത' രചിച്ചത് സുശ്രുതനാണ്. അതിൽ ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്ക് വിധേയമായ രോഗങ്ങളേയും അതിനുവേണ്ട ഔഷധങ്ങളെക്കുറിച്ചും പരിചരണ ക്രമങ്ങളെയും കുറിച്ച് പ്രതിപാദിക്കുന്നു.

19. ഭാസൻ

സംസ്കൃതസാഹിത്യത്തിൽ കാളിദാസനോളം തന്നെ പ്രശസ്തനായ നാടകകൃത്താണ് ഭാസൻ. കാളിദാസനു മുമ്പ്, എ.ഡി മൂന്ന് - നാല് നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കിടയിലാണ് അദ്ദേഹം ജീവിച്ചിരുന്നതെന്ന് കരുതുന്നു. കാളിദാസൻ തന്റെ 'മാളവികാഗ്നിമിത്രം' എന്ന നാടകത്തിന്റെ ആമുഖത്തിൽ ഭാസനെക്കുറിച്ച് പറയുന്നുണ്ട്. നൂറ്റാണ്ടുകളോളം അദ്ദേഹത്തിന്റെ നാടകങ്ങൾ നഷ്ടപ്പെട്ടുപോയിരുന്നു. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിലാണ് അവയുടെ കയ്യെഴുത്തുപ്രതികൾ കണ്ടെത്തുന്നത്. അവയിൽ ചിലത് കേരളത്തിൽനിന്ന് ലഭിച്ചതിനാൽ ഭാസൻ കേരളീയനായിരുന്നുവെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്നവരുമുണ്ട്.  ഭാസന്റെ നാടകങ്ങൾ വളരെ പ്രശസ്തമാണെങ്കിലും ഭാസൻ എന്ന കവിയെ കുറിച്ച് വളരെ കുറച്ച് അറിവേ നമുക്കുള്ളൂ. സ്വപ്നവാസവദത്തം, ഊരുഭംഗം, പഞ്ചരാത്രം, ചാരുദത്തം, ദൂതഘടോത്കചം, അവിമാരകം, ബാലചരിതം, കർണഭാരം, അഭിഷേകനാടകം, പ്രതിമാനാടകം, ദൂതവാക്യം തുടങ്ങിയവയാണ് ഭാസന്റെ പ്രധാന നാടകങ്ങൾ.

20. ശൂദ്രകൻ

മറ്റ് പുരാതന സംസ്കൃത കവികളെ പോലെ തന്നെ ശൂദ്രകൻ എന്ന കവിയെ സംബന്ധിച്ചും വ്യക്തമായ അറിവുകൾ ഒന്നും ലഭിച്ചിട്ടില്ല. 'മൃച്ഛകടികം' എന്ന നാടകം ആണ് അദ്ദേഹത്തെ പ്രശസ്തനാക്കിയത്. ശൂദ്രകൻ ദക്ഷിണേന്ത്യക്കാരനായിരുന്നു എന്നൊരു വാദമുണ്ട്. ഉത്തരേന്ത്യക്കാരായ കാവ്യമീമാംസക്കർ (കാവ്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് ശാസ്ത്രീയമായി പഠിക്കുന്നവർ) അപൂർവമായി മാത്രം മൃച്ഛകടികത്തെക്കുറിച്ച് സംസാരിക്കുന്നതും ദക്ഷിണേന്ത്യൻ ജാതികളെ കുറിച്ച് മൃച്ഛകടികത്തിൽ ഉള്ള പരാമർശങ്ങളും ആണ് ഈ വാദത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനം. ശൂദ്രകൻ എന്ന രാജാവാണ് മൃച്ഛകടികം രചിച്ചതെന്നും അദ്ദേഹം നൂറ്റിപ്പത്ത് വയസ്സുവരെ ജീവിച്ചിരുന്നതായും മൃച്ഛകടികത്തിലുണ്ട്.

21. ഭരതമുനി

നാട്യശാസ്ത്രം എന്നുകേട്ടാൽ നൃത്തത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു ഗ്രന്ഥം എന്നാണ് നമ്മൾ കരുതുക. എന്നാൽ, നൃത്തം മാത്രമല്ല നാടകം, സംഗീതം, രസം, അലങ്കാരം, അഭിനയം തുടങ്ങി സകല കലകളുടേയും ഉത്തമ ലക്ഷണഗ്രന്ഥമാണ് നാട്യശാസ്ത്രം. ഭരതമുനിയാണ് ഇത് രചിച്ചത്. നാട്യശാസ്ത്രത്തിൽ പ്രതിപാദിക്കാത്ത യാതൊരുവിധ ജ്ഞാനമോ ശിൽപ്പമോ വിദ്യയോ കലയോ യോഗമോ കർമ്മമോ ഇല്ല എന്നാണ് നാട്യശാസ്ത്രത്തെക്കുറിച്ച് ഭരതമുനി അഭിമാനത്തോടെ പറയുന്നത്. അത്രേയാദി മുനികളുടെ അഭ്യർഥനപ്രകാരം ഭരതമുനി പറഞ്ഞുകൊടുക്കുന്ന രീതിയിലാണ് നാട്യശാസ്ത്രം രചിച്ചിരിക്കുന്നത്. പദ്യരൂപവും ഗദ്യരൂപവും ഇതിന്റെ രചനയ്ക്കായി ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്.

22. വിഷ്ണുശർമ

പഞ്ചതന്ത്രം എന്ന പ്രസിദ്ധ ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ രചയിതാവാണ് വിഷ്ണുശർമ്മൻ. വിഷ്ണുശർമ്മൻ രചിച്ച പഞ്ചതന്ത്രത്തിൽ ഇദ്ദേഹം രചിച്ചതാണെന്ന് പറയുന്നുണ്ടെങ്കിലും ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതകാലവും സ്ഥലവുമൊന്നും എവിടെയും പറഞ്ഞിട്ടില്ല. വിഷ്ണുശർമൻ എന്ന പേരുപോലും സാങ്കൽപ്പികമായിരിക്കാം എന്നാണ് ചിലരുടെ അഭിപ്രായം. പക്ഷിമൃഗാദികൾക്ക് മനുഷ്യന്റെ സ്വഭാവഗുണങ്ങൾ നൽകി വളരെ രസകരമായാണ് കഥകൾ ഓരോന്നും രചിച്ചിട്ടുള്ളത്. ഓരോ കഥയിലും എന്തെങ്കിലും സാരോപദേശം ഉണ്ടാകും. വളരെ പണ്ടേ മറ്റുഭാഷകളിലേക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്ത കൃതിയാണ് പഞ്ചതന്ത്രം

23. അമരസിംഹൻ

സംസ്കൃതഭാഷയിൽ ഏറ്റവും പ്രചാരം കിട്ടിയ നിഘണ്ടു (കോശഗ്രന്ഥ) ആണ് അമരകോശം. അമരസിംഹനാണ് ഈ ഗ്രന്ഥം എഴുതിയത്. ഗ്രന്ഥം എഴുതിയ അമരസിംഹൻ അമരൻ എന്ന പേരിലാണ് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. അങ്ങനെ അമരൻ രചിച്ച കോശഗ്രന്ഥം, പിൽക്കാലത്ത് അമരകോശം എന്ന് അറിയപ്പെട്ടു. വിക്രമാദിത്യനും വേതാളവും കഥകളിലെ നായകനായ വിക്രമാദിത്യചക്രവർത്തിയുടെ (ചന്ദ്രഗുപ്തൻ രണ്ടാമൻ) സദസ്സിലെ ശ്രേഷ്ഠരായ നവരത്നങ്ങളിൽപ്പെട്ട അമരസിംഹൻ തന്നെയാണ് അമരകോശം രചിച്ച അമരൻ എന്നൊരു വാദമുണ്ട്. എന്നാൽ, നവരത്നങ്ങളിൽപെട്ട പലരും പല കാലങ്ങളിൽ ജീവിച്ചവരാണെന്ന അഭിപ്രായവമുണ്ട്. അമരസിംഹൻ എ.ഡി 700-നും 900-നും ഇടയിലാണ് ജീവിച്ചിരുന്നത് എന്നാണ് മറ്റൊരു വാദം. ശങ്കരാചാര്യരുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഐതിഹ്യങ്ങളിൽ പറയുന്ന അമരസിംഹൻ തന്നെയാണ് ഇതെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. എ.ഡി. 788-820 ആണ് ശങ്കരാചാര്യരുടെ ജീവിതകാലം. അങ്ങനെയെങ്കിൽ അമരസിംഹനും ഈ കാലത്ത് ജീവിച്ചയാളായിരിക്കണം. ബുദ്ധമതവിശ്വാസിയായിരുന്നു അമരസിംഹനെന്ന് തെളിയിക്കുന്ന വിവരങ്ങളും ലഭ്യമാണ്.

24. ബൗധായനൻ

ബൗധായനന്റെ ജീവിതകാലം ബി.സി 600 നും 500 നും ഇടയ്ക്കായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതകാലത്തെ പറ്റി കൂടുതൽ വിവരങ്ങളൊന്നും ലഭ്യമല്ല. ബൗധായനൻ രചിച്ചതാണ് ബൗധായന ശൂൽബസൂത്രം. പൂജാ കർമ്മങ്ങൾക്കുള്ള യജ്ഞവേദികളുടെ അളവുകളും അവ നിർമ്മിക്കുവാനുള്ള രീതികളുമാണ് ശൂൽബസൂത്രത്തിൽ വിശദീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്.

25. ശ്രീശങ്കരാചാര്യർ

ഇന്ത്യൻ തത്വചിന്തകനും ദൈവശാസ്ത്രജ്ഞനുമായ ശങ്കരൻ ആലുവയ്ക്കടുത്ത് കാലടിയിൽ ജനിച്ചു. ദൈവഭക്തിയുള്ള ഒരു ബ്രാഹ്മണകുടുംബാംഗമായ ഇദ്ദേഹം പിതാവിന്റെ മരണാന്തരം ഒരു സന്യാസിയായി. വ്യത്യസ്ത വിശ്വാസങ്ങൾ പുലർത്തുന്ന തത്വചിന്തകരുമായി സംവാദങ്ങളിൽ ഏർപ്പെട്ടുകൊണ്ട് ശങ്കരൻ ഇന്ത്യ മുഴുവൻ സഞ്ചരിച്ചതായി പറയപ്പെടുന്നു. മുന്നൂറിലധികം സംസ്കൃതഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ രചയിതാവാണിദ്ദേഹം. വേദസാഹിത്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വ്യാഖ്യാനങ്ങളാണ് ഇവയിൽ മിക്കവയും. വേദാന്ത തത്വചിന്തയിലെ അദ്വൈത വിഭാഗത്തിന്റെ ഏറ്റവും അറിയപ്പെടുന്ന വക്താവായ ഇദ്ദേഹം 'ആദിശങ്കരൻ' എന്ന പേരിലും അറിയപ്പെടുന്നു. നൂറ്റാണ്ടുകളായി ജൈനമതത്തിന്റെയും ബുദ്ധമതത്തിന്റെയും വെല്ലുവിളി നേരിട്ടിരുന്ന യാഥാസ്ഥിതിക ഹിന്ദുമതത്തിന് ഇന്ത്യയിൽ അടിത്തറപാകിയത് ഇദ്ദേഹമാണ്. ബാല്യത്തിൽതന്നെ സന്യാസം സ്വീകരിച്ച ശങ്കരന്റെ ഗുരുനാഥൻ ഗോവിന്ദാചാര്യരാണ്. കാശി സന്ദർശിച്ച് ബ്രഹ്മസൂത്രങ്ങൾ, ഉപനിഷത്തുക്കൾ, ഭഗവദ്ഗീത എന്നിവയ്ക്ക് ഭാഷ്യങ്ങൾ എഴുതി. അനേകം സ്തോത്രങ്ങളും ഉപദേശസാഹസ്രി തുടങ്ങിയ പ്രകരണഗ്രന്ഥങ്ങളും പല കൃതികൾക്കും വ്യാഖ്യാനങ്ങളും അദ്ദേഹം രചിച്ചതായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.

26. ബ്രഹ്മഗുപ്തൻ

'ഗണിതജ്ഞർക്കിടയിലെ രത്നം' എന്നു വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെട്ട മഹാനായ ഭാരതീയ ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞനാണ് ബ്രഹ്മഗുപ്തൻ. ഭാസ്കരാചാര്യനാണ് ഈ വിശേഷണം നൽകിയത്. ആര്യഭട്ടന്റെ ഗ്രന്ഥങ്ങൾ പഠിച്ചുകൊണ്ടാണ് ബ്രഹ്മഗുപ്തൻ ഗണിതശാസ്ത്രരംഗത്ത് ചുവടുറപ്പിച്ചത്. പിന്നീട് സ്വന്തമായി പല കണ്ടുപിടിത്തങ്ങളും നടത്തി. ബ്രഹ്മഗുപ്തന്റെ ജീവചരിത്രം സംബന്ധിച്ച പൂർണമായ വിവരങ്ങൾ ലഭ്യമല്ല. എ.ഡി 598ൽ സിൻഡ് പ്രവിശ്യയിലുള്ള ദില്ലമാല എന്ന സ്ഥലത്ത് അദ്ദേഹം ജനിച്ചതായി കരുതപ്പെടുന്നു. ജിഷ്ണുഗുപ്തൻ എന്നായിരുന്നു അച്ഛന്റെ പേര്. ഉജ്ജയിനിയിലായിരുന്നു ബ്രഹ്മഗുപ്തന്റെ വിദ്യാഭ്യാസം. അതിനുശേഷം വ്യഗ്രമുഖരാജാവിന്റെ കൊട്ടാരത്തിൽ വാനനിരീക്ഷകനായി ജോലി ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.

27. ഭാസ്കരൻ ഒന്നാമൻ

സൗരാഷ്ട്രൻ, അശ്മകൻ എന്നീ പേരുകളിലും അറിയപ്പെടുന്ന ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞനാണ് ഭാസ്കരൻ ഒന്നാമൻ. ഇദ്ദേഹം കേരളീയനാണെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. ജനനസ്ഥലത്തെക്കുറിച്ചും ജീവിതത്തിലെ മറ്റു കാര്യങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചും കൃത്യമായ രേഖകളൊന്നുമില്ല. ആറാം നൂറ്റാണ്ടിലാണ് ഇദ്ദേഹം ജീവിച്ചിരുന്നതെന്നു കരുതപ്പെടുന്നു. ആര്യഭടന്റെ ആരാധകനായിരുന്നു ഭാസ്കരൻ ഒന്നാമൻ. ആര്യഭടീയത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി അദ്ദേഹം ഒരു ഗ്രന്ഥം തയാറാക്കി. ആര്യഭടീയഭാഷ്യം എന്നാണ് അതിന്റെ പേര്. അതുവരെയുള്ള ഭാരതീയ ഗണിതചരിത്രം ഭാസ്കരൻ ഒന്നാമന്റെ ആര്യഭടീയഭാഷ്യത്തിൽ നിറഞ്ഞു നിൽക്കുന്നു.ആര്യഭടീയഭാഷ്യം കൂടാതെ ഭാസ്കരൻ ഒന്നാമന്റേതായി രണ്ട് പ്രധാന കൃതികൾ കൂടി ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. മഹാഭാസ്കരീയം, ലഘുഭാസ്കരീയം എന്നിവയാണത്. ഭൂമി ഉരുണ്ടതാണെന്ന് പാശ്ചാത്യരേക്കാൾ മുമ്പ് ഭാസ്കരൻ ഒന്നാമൻ മനസിലാക്കിയിരുന്നു. ആകാശഗോളങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനത്തിൽ ആര്യഭടന്റെ തത്ത്വങ്ങളെ ഭാസ്കരൻ ഒന്നാമൻ വികസിപ്പിച്ചു.

28. ഭാസ്കരാചാര്യർ

1114ൽ, ഗോദാവരിനദിയുടെ തീരത്ത് വിജ്ജഡവിഡം എന്ന ഗ്രാമത്തിലാണ് ഭാസ്കരാചാര്യൻ (ഭാസ്കരൻ രണ്ടാമൻ) ജനിച്ചത്. കർണാടക സംസ്ഥാനത്താണ് ഈ സ്ഥലം. പണ്ഡിതനായിരുന്ന മഹേശ്വരനാണ് ഭാസ്കരന്റെ അച്ഛൻ. മഹേശ്വരൻ പുത്രനെ ചെറുപ്പത്തിലേ ഗണിതവിദ്യകൾ പഠിപ്പിച്ചു. മുപ്പത്താറാം വയസിൽ ഭാസ്കരാചാര്യൻ 'സിദ്ധാന്തശിരോമണി' എന്ന കൃതി രചിച്ചു. ഗണിതശാസ്ത്രത്തിലെയും ജ്യോതിശാസ്ത്രത്തിലെയും കഠിനമായ നിയമങ്ങൾ വ്യക്തവും ലളിതവുമാക്കുന്നതിൽ വിദഗ്ദനായിരുന്നു ഭാസ്കരാചാര്യൻ. പൂജ്യംകൊണ്ട് ഏതു സംഖ്യയെ ഹരിച്ചാലും അനന്തമാണ് ഫലമെന്ന് അദ്ദേഹത്തിന് അറിയാമായിരുന്നു. ചിഹ്നസങ്കേതം, അറിയാത്ത സംഖ്യകളെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യാൻ അക്ഷരങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കൽ തുടങ്ങിയവ സംബന്ധിച്ച കാര്യങ്ങൾ അദ്ദേഹം പറയുന്നുണ്ട്. ഭൂമിയുടെ ഉപരിതലത്തിൽ ഭൂമിയുടെ സമീപത്തായി അറുപത്തിയാറ് കിലോമീറ്റർ കനത്തിൽ വായുമണ്ഡലം വ്യാപിച്ചിരിക്കുന്നു എന്ന് ഭാസ്കരാചാര്യൻ രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. വായുമണ്ഡലങ്ങൾക്കു മുകളിൽ മേഘമണ്ഡലങ്ങളും അതിനും മുകളിൽ വിദ്യുന്മണ്ഡലങ്ങളും ഉള്ളതായി അദ്ദേഹം വിശ്വസിച്ചു. ഗ്രഹങ്ങളുടെ ചലനത്തെ സംബന്ധിച്ചും അദ്ദേഹത്തിനറിയാമായിരുന്നു.

29. മഹാവീരൻ

ജൈന ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞരിൽ ഏറ്റവും പ്രശസ്തനാണ് മഹാവീരൻ. എ.ഡി.ഒമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ കർണാടകത്തിലാണ് ഇദ്ദേഹം ജീവിച്ചിരുന്നത്. അക്കാലത്ത് കർണാടകം ഭരിച്ചിരുന്നത് അമോഘവർഷനൃപതുംഗൻ എന്ന രാജാവായിരുന്നു. 'ഗണിതസാരസംഗ്രഹം' എന്ന പേരിൽ അദ്ദേഹം ഒരു ഗ്രന്ഥം രചിച്ചു. ദക്ഷിണേന്ത്യയിൽ വൻ പ്രചാരം നേടിയ ഗ്രന്ഥമാണ് ഗണിതസാരസംഗ്രഹം. ഗണിതശാസ്ത്രത്തിന് മഹാവീരന്റെ സംഭാവനകൾ ഒട്ടേറെയുണ്ട്. ഏകം, ദശം, ശതം, സഹസ്രം, ദശസഹസ്രം, ലക്ഷം, ദശലക്ഷം, കോടി, ദശകോടി, ശതകോടി, അർബുദം, ന്യർബുദം, ഖർവം, മഹാഖർവം, പത്മം, മഹാപത്മം, ക്ഷോണി, മഹാക്ഷോണി, ശംഖം, മഹാശംഖം, ക്ഷിതി, മഹാക്ഷിതി, ക്ഷോഭം, മഹാക്ഷോഭം എന്നിങ്ങനെ 24 സ്ഥാനം വരെയുള്ള സംഖ്യകൾക്ക് മഹാവീരൻ പ്രത്യേക പേരുകൾ നിശ്ചയിച്ചു. ഭിന്നസംഖ്യകളുടെ ക്രിയകളിൽ ആദ്യമായി 'ല സാഗു' ഉപയോഗിച്ച ഭാരതീയ ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞൻ മഹാവീരനാണ്. നെഗറ്റീവ് സംഖ്യകൾ ഉപയോഗിച്ചുള്ള ഗണിതക്രിയകളും ഇദ്ദേഹം ചെയ്തിരുന്നു. ദീർഘവൃത്തത്തെക്കുറിച്ചു പഠനം നടത്തിയിട്ടുള്ള ആദ്യ ഭാരതീയഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞൻ എന്ന ബഹുമതിയും മഹാവീരനു സ്വന്തമാണ്.

30. സംഗമഗ്രാമ മാധവൻ

ഇരിങ്ങാലക്കുടയ്ക്കടുത്ത് പണ്ടൊരിക്കൽ ഒരു ഗ്രാമമുണ്ടായിരുന്നു. സംഗമഗ്രാമം എന്ന് അതറിയപ്പെട്ടു. അവിടെ ജനിച്ചുവളർന്ന മഹാനായ ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞനാണ് മാധവൻ. പേരിനോടൊപ്പം ഗ്രാമത്തിന്റെ പേരുകൂടി ചേർത്ത് സംഗമഗ്രാമ മാധവൻ എന്ന് എല്ലാവരും അദ്ദേഹത്തെ വിളിച്ചു. സംഗമഗ്രാമ മാധവന്റെ ജീവിതത്തെക്കുറിച്ച് കൂടുതൽ വിവരങ്ങളൊന്നും ലഭ്യമല്ല. 1350 നും 1600 നും ഇടയ്ക്ക് കേരളത്തിലാണ് സംഗമഗ്രാമ മാധവൻ ജനിച്ചത്. കേരളീയ ഗണിതശാസ്ത്രത്തിന്റെ സുവർണകാലമായും അക്കാലത്തെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നു. വേണ്വാരോഹണം, അഗരണം, ലഗ്നപ്രകരണം, മഹാജ്ഞാനയാഗപ്രകരണം, അഗണിത പഞ്ചാംഗം, ഗോളവാദം തുടങ്ങിയവ മാധവന്റെ പ്രധാന കൃതികളാണ്.

31. പരമേശ്വരൻ

ഭാരതപ്പുഴ സമുദ്രത്തിൽ ചേരുന്നതിനടുത്ത് അതിന്റെ വടക്കേ തീരത്താണ് വടശേരി ഇല്ലം. അവിടെയാണ് പ്രതിഭാശാലിയായ പരമേശ്വരൻ നമ്പൂതിരി ജനിച്ചു വളർന്നത്. ആര്യഭട്ടനു ശേഷം കേരളം കണ്ട ഏറ്റവും പ്രതിഭാശാലിയായ ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞനായി അദ്ദേഹം അറിയപ്പെടുന്നു. 1360നും 1455നും മധ്യേ കേരളത്തിലാണ് പരമേശ്വരൻ നമ്പൂതിരി ജീവിച്ചിരുന്നതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. പ്രസിദ്ധ ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞനായ മാധവന്റെ ശിഷ്യനായിരുന്നു പരമേശ്വരൻ നമ്പൂതിരി. ദൃഗ്ഗണിതം, ഗോളദീപിക, ചന്ദ്രഛായ ഗണിതം, വാക്യകരണം, ഭടദീപിക, കർമദീപിക, പരമേശ്വരി എന്നിവ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രധാനപ്പെട്ട കൃതികളാണ്. സമർഥരായ നിരവധി ശിഷ്യന്മാർ അദ്ദേഹത്തിനുണ്ടായിരുന്നു.

32. നീലകണ്‌ഠ സോമയാജി

കേരളത്തിന്റെ ഗണിത ശാസ്ത്രത്തിന്റെ വളർച്ചയ്ക്ക് മഹത്തായ സംഭാവനകൾ നൽകിയ മറ്റൊരു ഗണിത പ്രതിഭയാണ് നീലകണ്ഠ സോമയാജി. തിരൂരിനടുത്ത് തൃക്കണ്ടിയൂരിൽ 1465ൽ നീലകണ്ഠ സോമയാജി ജനിച്ചു. പരമേശ്വരൻ നമ്പൂതിരിയുടെ മകൻ ദാമോദരന്റെ ശിഷ്യനാണ് താനെന്ന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആര്യഭടീയഭാഷ്യം എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ പറയുന്നുണ്ട്. തൃക്കണ്ടിയൂരൂകാരനും മലയാളഭാഷയുടെ പിതാവുമായ തുഞ്ചത്ത് എഴുത്തച്ഛൻ നീലകണ്ഠ സോമയാജിയുടെ ശിഷ്യനായിരുന്നെന്നും കരുതപ്പെടുന്നു. ഗണിത പണ്ഡിതനായ ഒരനുജനും അദ്ദേഹത്തിനുണ്ടായിരുന്നു. ജാതദേവൻ എന്നായിരുന്നു അച്ഛന്റെ പേര്. വിജ്ഞാനഗ്രന്ഥങ്ങൾ ശേഖരിക്കുന്നതിനും പണ്ഡിതന്മാരെ കാണുന്നതിനും സോമയാജി കേരളത്തിന്റെ എല്ലാ ഭാഗത്തേക്കും സഞ്ചരിച്ചു. വിജ്ഞാന ഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ ലഭ്യമായ കൈയെഴുത്തു പ്രതികൾ മിക്കതും സംഘടിപ്പിച്ചു. തന്ത്രസംഗ്രഹം, സുന്ദരാജപ്രശ്നോത്തരം എന്നിവ അദ്ദേഹത്തിന്റെ കൃതികളാണ്. ആര്യഭടീയത്തിന് അദ്ദേഹം ഗണിതപാദം എന്ന പേരിൽ വിശദീകരണവും എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. 1545ൽ അന്തരിച്ചു.

33. നാരായണ പണ്ഡിതൻ

ഭാസ്കരാചാര്യനുശേഷം ഭാരതീയ ഗണിതശാസ്ത്രത്തിനുണ്ടായ വളർച്ചയിൽ മുഖ്യപങ്കുവഹിച്ചയാളാണ് നാരായണ പണ്ഡിതൻ. പതിനാലാം നൂറ്റാണ്ടിലാണ് നാരായണ പണ്ഡിതൻ ജീവിച്ചിരുന്നതെന്ന് കരുതുന്നു. ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ അച്ഛന്റെ പേര് നൃസിംഹദൈവജ്ഞൻ എന്നായിരുന്നുവെന്ന് മനസ്സിലാക്കാൻ സാധിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ ഭാരതത്തിൽ എവിടെയാണ് നാരായണ പണ്ഡിതൻ ജീവിച്ചിരുന്നതെന്ന കാര്യം കൃത്യമായി ആർക്കും അറിയില്ല. ഗണിതകൗമുദി, ബീജ ഗണിതാവതംസം എന്നീ പ്രശസ്ത കൃതികൾ രചിച്ചത് ഇദ്ദേഹമാണ്. 1356ലാണ് നാരായണ പണ്ഡിതൻ ഗണിതകൗമുദി രചിച്ചത്.

34. ശ്രീധരൻ

ഭാരതത്തിലെ പ്രസിദ്ധനായ ഒരു ഗണിത ശാസ്ത്രജ്ഞനാണ് ശ്രീധരൻ. ഗണിതശാസ്ത്രത്തിലെ ആചാര്യനായ ഭാസ്കരൻ രണ്ടാമനെപ്പോലും അദ്ഭുതപ്പെടുത്തിയ കണ്ടെത്തലുകൾ ശ്രീധരൻ നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. എ.ഡി.1020 ലാണ് അദ്ദേഹം ജീവിച്ചിരുന്നതെന്ന് കരുതുന്നു. പാടീഗണിതം, ത്രിശതിക എന്നിവയാണ് ശ്രീധരന്റെ പ്രധാന കൃതികളായി കരുതപ്പെടുന്നത്. ഈ ഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ കൈയ്യെഴുത്തുപ്രതികൾ പണ്ഡിതന്മാരുടെ ശേഖരങ്ങളിൽ നിന്നും കണ്ടെടുത്തിട്ടുണ്ട്. പിന്നീട് ഈ പുസ്തകങ്ങൾ അച്ചടിച്ച് പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയുണ്ടായി. ശ്രീധരി ലീലാവതി അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശ്രദ്ധേയമായ മറ്റൊരു കൃതിയാണ്. സമവാക്യങ്ങൾ, ഭിന്നസംഖ്യകൾ, പൂജ്യം കൊണ്ടുള്ള വിദ്യകൾ തുടങ്ങിയവയെക്കുറിച്ചെല്ലാം അദ്ദേഹത്തിന്റെ കൃതികളിൽ പറയുന്ന കാര്യങ്ങൾ ശരിയാണെന്ന് നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കുശേഷം ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞന്മാർ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.